hulste.info
skylinehulste
De geschiedenis van het onderwijs in Hulste

Hier vind je aflevering 1: Het begin
Hier vind je aflevering 2: Het testament van pastoor Van Opstal
Hier vind je aflevering 3: De gemeenteschool in de gebouwen van de stichting Van Opstal
Hier vind je aflevering 4: Apart onderwijs voor de jongens en de meisjes
Hier vind je aflevering 5: Een kijkje in het schoolreglement en het lessenpakket
Hier vind je aflevering 6: In de maalstroom van de 'ongelukswet'
Hier vind je aflevering 7: Plots van twee naar drie scholen
Hier vind je aflevering 8: De schoolstrijd van 1879 met zijn nasleep
Hier vind je aflevering 9: Ook de onderwijzer leeft niet van de hemelse dauw
Hier vind je aflevering 10: De familie Vandekerckhove in ‘t Blauwhuis
Hier vind je aflevering 11: Wat gebeurde er met de oude school van Pastoor Van Opstal?
Hier vind je aflevering 12: De gemeenteschool na Wereldoorlog I en II
Hier vind je aflevering 13: Een ‘bloemlezing’ uit het dagboek van meester Michel Verbrigghe
Hier vind je aflevering 14: De Nieuwe gemeenteschool in de Tieltsestraat
Hier vind je aflevering 15: Met de zusters van Heule: een nieuwe start in de meisjesschool
Hier vind je aflevering 16: De meisjesschool tijdens Wereldoorlog I

Aflevering 17
De meisjesschool tijdens W.O. I en W.O. II

Meer dan een jaar, van oktober 1917 tot november 1918, diende de meisjesschool als veldhospitaal voor de gewonde Duitse soldaten. Robert Demarez (1906 - 1997) uit de Vlietestraat 180 wist ons van de oorlogstijd veel te vertellen. Zijn ouderlijke thuis immers was de hofstede naast de meisjesschool waar later zijn neef Antoon Demarez (†2022) de boerderij uitbaatte.
Aan de bestaande tramroute achter de meisjesschool hadden de Duitsers de ‘oorlogsroute’ aangesloten. Vlak voor de hofpoort Demarez lag de stelplaats bestaande uit een drietal parallelle sporen, bestemd voor een 60 à 70-tal wagentjes die dienden om munitie naar het front te voeren.

Hier een stukje van de oorlogstramroute op een luchtfoto van oktober 1918 (rode lijn). Komende van de hofstede Demarez (Vlietestraat 99) dwarste die route de Vlietestraat aan de loodsen van het transportbedrijf Brugman. Zij liep dan over het land van Frank Snoeck, vanaf het huidig rondpunt vóór de meisjesschool, parallel met de Muizelstraat. Zij dwarste achtereenvolgens de Kasteeldreef en de Oostrozebekestraat en liep verder over het land ten noorden van hoeve Bohez. Enkele meters vóór de splitsing Muizel- en Blauwhuisstraat dwarste zij van rechts naar links de Muizelstraat, liep dan links landinwaarts tot voorbij de hoeve waar vroeger Daniel Labeeuw woonde (Blauwhuisstraat 84) en dwarste de Blauwhuisstraat tussen Holvoets kapel en de Barze. Vandaar liep zij over het land van hofstede Depuydt - nu Vandemoortele - (Wantestraat 2) naar de Wantestraat. Stak deze over en liep verder langs het hof van Stragier (Barzestraat 24) naar de Brugsesteenweg richting Lendelede en verder naar het front.



Hier poseert de derde klas in 1919 als dank voor de Amerikaanse voedselhulp. In 1914 al richtte de Amerikaanse mijningenieur Herbert Hoover, die later president van de USA zou worden, de ‘Commission for Relief of Belgium’ op. Op de foto links koning Albert I, op de foto rechts koningin Elisabeth en op het spandoek staat: ‘Dank aan onze weldoeners van Amerika’.

 

En wat met de meisjesschool tijdens W.O. II ?
Zoals zovele Hulstenaars was de nacht van 24 op 25 mei 1940 ook voor de zusters van het klooster een nacht in de kelder. Tijdens die nacht kwam een obus terecht op de kapel die toen nog op de eerste verdieping was. Daarbij was er uiteraard veel schade aan de kapel en de nabijgelegen kamers van de zusters. Andere obussen hadden de schoollokalen getroffen. Een ‘penant’ van het nieuwe klaslokaal was geraakt waardoor het lokaal dreigde in te storten. De galerij was helemaal vernield.
Wij vragen ons af of nog wel één ruit van de school en het klooster overbleef, want - zo staat er in het verslag - 837 ruiten waren verbrijzeld.
Om niet in oorlogstemming te eindigen, vermelden wij dat in 1942 het grasplein ommuurd werd en ‘herschapen’ in een vruchtbare groententuin.
Ja: tijdens de oorlog bleven niet zoveel ‘pelouzen’ over. In 1943 werd een regenput gestoken en een achttal fruitbomen aangeplant. Vergeten we niet dat er toen een ‘grote ménage’ in het klooster woonde. Alleen al de zusters-onderwijzeressen waren met z’n tienen.

Kijken we nu ook even in vogelvlucht naar de groeiende structuur van de school:

- Na de ‘aanneming’ van de eerste klassen in 1894, volgde in 1898 een derde leerjaar, in 1903 een vierde, in 1916 een vijfde, in 1920 een zesde, in 1932 een zevende en in 1937 een achtste klas. In dat jaar waren er 10 zusters.
- In september 1944 kreeg de school een directrice ‘zonder klas’.
- In de stijgende trend van de schoolbevolking was 1947 een uitzonderingsjaar. In dat jaar werd een klas afgeschaft.
- Reeds vanaf het eerste schooljaar dat de zusters er waren (1893-94), nog ten tijde dat de meisjesschool in de oude gebouwen ‘Van Opstal’ zat, was er een ‘bewaarklas’ (kleuterklas) en konden de kinderen al naar school vóór de leeftijd van zes jaar. In 1925 kwam er een tweede kleuterklas bij, die in afwachting dat er een nieuw lokaal gereed was, in de ‘patronage’ onderdak vond. In 1932 volgde een derde, in 1954 een vierde en in 1958 een vijfde kleuterklas.

 

 


Hier vind je aflevering 1: Het begin
Hier vind je aflevering 2: Het testament van pastoor Van Opstal
Hier vind je aflevering 3: De gemeenteschool in de gebouwen van de stichting Van Opstal
Hier vind je aflevering 4: Apart onderwijs voor de jongens en de meisjes
Hier vind je aflevering 5: Een kijkje in het schoolreglement en het lessenpakket
Hier vind je aflevering 6: In de maalstroom van de 'ongelukswet'
Hier vind je aflevering 7: Plots van twee naar drie scholen
Hier vind je aflevering 8: De schoolstrijd van 1879 met zijn nasleep
Hier vind je aflevering 9: Ook de onderwijzer leeft niet van de hemelse dauw
Hier vind je aflevering 10: De familie Vandekerckhove in ‘t Blauwhuis
Hier vind je aflevering 11: Wat gebeurde er met de oude school van Pastoor Van Opstal?
Hier vind je aflevering 12: De gemeenteschool na Wereldoorlog I en II
Hier vind je aflevering 13: Een ‘bloemlezing’ uit het dagboek van meester Michel Verbrigghe
Hier vind je aflevering 14: De Nieuwe gemeenteschool in de Tieltsestraat
Hier vind je aflevering 15: Met de zusters van Heule: een nieuwe start in de meisjesschool
Hier vind je aflevering 16: De meisjesschool tijdens Wereldoorlog I


[LD - SH 2024]



De weg terug van onze twee basisscholen: een vergeten verhaal

Het ligt niet in onze bedoeling de lezer van deze site terug op de schoolbank te zetten, met vooraan het groene of het zwarte schoolbord. We willen veeleer op verrassingsreis. Want hoe en wanneer onze beide lagere scholen er kwamen is voor de meesten - anno 2024 - een compleet onbekend verhaal, historie van meer dan 200 jaar.
Reeds vóór de Franse Revolutie (1789) was er in Hulste een schoolmeester, maar hoegenaamd nog geen schoolplicht. Gaandeweg begon men meer en meer het belang van het onderwijs in te zien.
Voor de grote ‘doorbraak’ was het wachten op de 20ste eeuw, meer precies op de wet van 1914, die de leerplicht van alle kinderen tussen 6 en 14 jaar invoerde. Maar door de oorlog kwam de wet pas in 1919 in voege.